Cách xử lý khi đồng hồ cơ bị đứt cót – Đồng hồ Cover
Với người yêu thích những cỗ máy thời gian tinh xảo, việc đồng hồ cơ đột ngột ngừng chạy vì đứt cót không chỉ gây bất tiện mà còn là một nỗi xót xa. Dây cót – bộ phận giữ vai trò truyền tải năng lượng – nếu gặp trục trặc, toàn bộ hệ thống bên trong sẽ ngưng trệ. Hiểu rõ nguyên nhân khiến đồng hồ bị đứt cót và biết cách xử lý đúng sẽ giúp bạn kéo dài tuổi thọ cho món phụ kiện đắt giá này. Cùng Đồng hồ Cover khám phá chi tiết lý do và cách khắc phục khi gặp sự cố đứt cót trong bài viết dưới đây.
Đồng hồ cơ bị đứt cót là gì? Vì sao điều này nghiêm trọng?
Dây cót – “nguồn sống” bên trong đồng hồ cơ
Trong cấu trúc của đồng hồ cơ, dây cót là bộ phận tích trữ và giải phóng năng lượng để duy trì hoạt động cho toàn bộ bộ máy. Dây cót thường được làm từ hợp kim thép đặc biệt, cuộn thành hình xoắn lò xo và được đặt trong hộp cót. Khi dây cót bị tổn thương hoặc đứt, quá trình truyền động năng sẽ ngưng lại, khiến đồng hồ ngừng hoạt động hoàn toàn.
Sự khác biệt giữa đồng hồ Automatic và Handwinding
Có hai dòng đồng hồ cơ phổ biến:
- Đồng hồ lên cót tay (Handwinding): người dùng tự vặn núm để lên dây.
- Đồng hồ tự động (Automatic): lên dây nhờ chuyển động của cổ tay khi đeo.
Cả hai dòng đều phụ thuộc vào dây cót để duy trì năng lượng. Do đó, dù đồng hồ của bạn thuộc loại nào thì việc đứt cót cũng là sự cố cần xử lý ngay.
Nguyên nhân phổ biến khiến đồng hồ cơ bị đứt cót
1. Tác động vật lý mạnh và bất ngờ
Một cú va chạm bất cẩn, rơi từ độ cao hay chịu tác động lực mạnh có thể khiến dây cót bị giãn đột ngột hoặc đứt gãy. Trong nhiều trường hợp, va chạm không chỉ làm đứt cót mà còn ảnh hưởng đến bánh răng, bánh xe cân bằng và các linh kiện khác.
2. Nhiễm từ mạnh làm xoắn dây tóc
Khi đồng hồ bị nhiễm từ, đặc biệt là khi đặt gần thiết bị điện tử hoặc nam châm mạnh, dây tóc (một bộ phận nhỏ nằm trong hệ thống dây cót) sẽ bị xoắn lại. Điều này tạo áp lực lên dây cót khiến chúng dễ gãy khi hoạt động.
3. Lên dây cót sai cách
Nhiều người vẫn mắc lỗi phổ biến là không tháo đồng hồ khỏi tay khi vặn cót. Khi đó, góc vặn không chuẩn sẽ tạo ra lực lệch, dễ làm lệch trục núm hoặc kéo căng dây cót bất thường, gây đứt.
4. Vặn cót quá nhiều vòng
Mỗi mẫu đồng hồ có giới hạn số vòng vặn nhất định để nạp đầy năng lượng. Việc cố gắng vặn quá giới hạn đó khiến dây cót bị căng quá mức, lâu ngày dẫn đến đứt gãy.
5. Thiếu bảo dưỡng định kỳ
Cũng như bất kỳ thiết bị cơ khí nào, đồng hồ cơ cần được bảo dưỡng định kỳ để bôi trơn các bánh răng và giảm ma sát. Nếu để quá lâu không vệ sinh, dây cót có thể bị gỉ, khô dầu và dễ bị hỏng khi hoạt động liên tục.
Cách xử lý đúng khi đồng hồ cơ bị đứt cót
Đưa đồng hồ đến trung tâm bảo hành uy tín
Đây là lựa chọn an toàn và đáng tin cậy nhất. Việc cố gắng tự sửa hoặc tháo đồng hồ tại nhà có thể khiến sự cố nghiêm trọng hơn. Trung tâm bảo hành chính hãng hoặc những cơ sở sửa chữa uy tín sẽ có đủ thiết bị, kỹ thuật và linh kiện chính hãng để thay thế hoặc phục hồi.
Phân biệt mức độ hư hại
- Trường hợp nhẹ: dây tóc bị xoắn nhẹ hoặc lệch vị trí, thợ đồng hồ có thể can thiệp bằng cách nắn chỉnh lại.
- Trường hợp nặng: dây cót bị đứt hoàn toàn thì bắt buộc phải thay mới, lựa chọn đúng loại dây phù hợp với bộ máy để đảm bảo hoạt động chính xác.
Cách lên dây cót đúng cách để tránh đứt
Đối với đồng hồ Handwinding (lên cót bằng tay)
Khi vặn núm, nên tháo đồng hồ ra khỏi tay để đảm bảo góc vặn thẳng, tránh lực lệch. Mỗi ngày chỉ nên vặn khoảng 15-20 vòng là đủ. Cảm nhận được độ chặt là nên dừng, không cố thêm để tránh dây bị căng quá mức.
Đối với đồng hồ Automatic (tự động lên dây)
Chỉ cần đeo đồng hồ mỗi ngày khoảng 8 tiếng, cổ tay hoạt động nhẹ nhàng là đồng hồ có thể tự nạp năng lượng. Nếu bạn ít vận động hoặc không đeo liên tục, có thể cầm đồng hồ và lắc nhẹ 10-15 lần để kích hoạt con quay bên trong.
Mẫu đồng hồ tích hợp cả hai cơ chế
Một số mẫu hiện đại tích hợp cả Automatic và Handwinding. Trong trường hợp này, bạn có thể đeo hàng ngày và kết hợp vặn cót tay nhẹ nhàng để đảm bảo mức năng lượng luôn đầy đủ – đặc biệt khi bạn ít vận động hoặc trong môi trường ít di chuyển.
Kinh nghiệm thực tế: Người chơi đồng hồ chia sẻ
Anh Hoàng Minh – một người sưu tập đồng hồ cơ lâu năm tại Hà Nội – chia sẻ: “Lần đầu tiên đồng hồ của tôi bị đứt cót là do sơ ý vặn quá tay. Sau đó tôi luôn cẩn thận tháo đồng hồ khỏi cổ tay khi lên cót, đồng thời bảo dưỡng định kỳ 2 năm một lần. Từ đó không còn gặp lỗi tương tự.”
Câu chuyện thực tế cho thấy việc sử dụng đúng cách và bảo dưỡng định kỳ không chỉ giúp đồng hồ bền bỉ hơn mà còn tiết kiệm chi phí sửa chữa trong dài hạn.
Làm sao để tránh tình trạng đứt cót lặp lại?
- Bảo quản cẩn thận: tránh rơi vỡ, va chạm, tránh nơi có từ trường mạnh như điện thoại, loa, nam châm.
- Sử dụng hợp lý: đeo thường xuyên để giữ máy hoạt động, hạn chế để đồng hồ chết máy lâu ngày.
- Bảo dưỡng đúng hạn: trung bình 2-3 năm nên mang đồng hồ đi bảo dưỡng để làm sạch, thay dầu, kiểm tra các linh kiện.
Đứt cót không phải là “án tử”
Dù là sự cố nghiêm trọng, nhưng nếu phát hiện sớm và xử lý đúng cách, đứt cót không phải là dấu chấm hết cho chiếc đồng hồ cơ của bạn. Thay vào đó, đây có thể là cơ hội để bạn chăm sóc lại chiếc đồng hồ thân yêu, hiểu rõ hơn cách sử dụng và bảo quản. Hãy dành thời gian kiểm tra và bảo dưỡng đồng hồ định kỳ – bởi với những cỗ máy cơ khí, sự quan tâm đúng cách luôn mang lại giá trị lâu dài.
